بدون شک «سینما» همواره چیزی فراتر از سرگرمی است. سال‌هاست که از جادوی سینما برای انتقال پیام‌ها و مفاهیمی که نیاز به فرهنگ‌سازی عمومی دارند استفاده می‌شود. اما متاسفانه فعالان جامعه‌ی مدنی ایران چندان که باید به ابزار هنر توجه ندارند، یا در استفاده از آن موفق نبوده‌اند. البته نمونه‌های درخشانی از آثار سینمایی متعهد وجود دارد که نباید مهجور بمانند.
کتاب «سینما حقوق بشر» که اخیراً منتشر شده، مرجع مناسبی برای آشنایی با چنین فیلم‌هایی از سینمای ایران و جهان است که با تمرکز بر موضوعات حقوق بشری، در این زمینه نقش ماندگاری رقم زده‌اند. در این مجموعه ۱٠٠ فیلم برتر با موضوع حقوق بشر معرفی شده و نام فیلم‌هایی از ژانرهای مختلف (سینمایی، مستند، انیمیشن و غیره) در آن دیده می‌شود. این نخستین فرهنگ سینمایی با موضوع حقوق بشر است که به زبان فارسی منتشر شده و به صورت رایگان در دسترس علاقه‌مندان قرار گرفته است.
به گفته‌ی نویسنده‌ی کتاب، انتخاب این ۱٠٠ فیلم با توجه به هم‌خوانی موضوع و داستان آن‌ها با معضلات تکرارشونده و اخبار روز ایران صورت گرفته. مسائلی مثل: خشونت علیه زنان، حقوق کودک و کودکان کار، حقوق کارگران، نژادپرستی، اعدام، شکنجه، آزادی عقیده و آزادی بیان، آموزش ایدئولوژیک و مغزشویی کودکان، خشونت پلیس، محیط زیست و حقوق حیوانات، حق دسترسی به آب شرب سالم و بهداشتی، کودک‌سربازان، کولبران، مبارزه‌ی بدون خشونت، جنبش‌های اجتماعی، دسترسی به محکمه‌ی عادلانه، مادران دادخواه، تروریسم سازمان‌یافته‌ی دولتی، حقوق افراد دارای معلولیت، حقوق شهروندی، حقوق جنسی، کودک-همسری و ازدواج اجباری از جمله مواردی هستند که در این فیلم‌ها به آن پرداخته شده. هم‌چنین این‌که، سینمای حقوق بشری به این ۱٠٠ فیلم محدود نمی‌شود و سایر آثار برتر، احتمالاً در جلد دوم کتاب معرفی شوند.
به هر یک از ۱٠٠ فیلم این مجموعه با یک خلاصه داستان، شناسنامه (اطلاعات) مهم، و شرح مختصری درباره‌ی دلیل انتخاب و موارد حقوق بشری مطرح شده در آن فیلم پرداخته شده است.
کتاب به «مادران دادخواه زمین، از ایران تا شیلی» تقدیم شده و به دلایل امنیتی نام نویسنده، روی جلد آن دیده نمی‌شود؛ در عوض به یاد تمام قربانیان و آزادیخواهان ایرانی از نام رمز «مهسا امینی» در شناسنامه‌ی کتاب استفاده شده است. انتشار چنین آثاری در جهت گسترش فرهنگ حقوق بشر و شناخت عامه مردم از آن‌چه که در خیزش «زن، زندگی، آزادی» به عنوان شعارها و مطالبات اصلی مطرح می‌شود، موثر است. چنان‌که نویسنده در مقدمه‌ی کتاب اشاره کرده: «در دنیا افراد بسیاری هستند که نمی‌خواهند ما بدانیم تحت چه سانسور، ستم و بهره‌کِشی‌هایی زندگی می‌کنیم. آن‌ها عاشق بی‌اطلاعی مردم از حقوق مُسلم‌شان هستند. در مقابل، یکی از موثرترین شیوه‌های آگاهی‌بخشی و آموزش حقوق بشر به هر فرزند بشر، هنر و به‌ویژه جادوی سینما است.»
شیرین عبادی نیز در مقدمه‌ی کتاب می‌نویسد: «تعهد هنر، بیان حقیقت است و در این راستا نمی‌تواند بر کاستی‌ها و مشکلات جامعه چشم بسته و آن‌ها را سانسور کند. هدف از بیان حقایق و مشکلات، ایجاد انگیزه برای تفکر، جهت یافتن راه‌حل است. و از این منظر است که حقوق بشر به عرصه هنر و به‌ویژه سینما وارد می‌شود.»
برنده‌ی جایزه صلح نوبل سال ۲۰۰۳، در پایان اظهار امیدواری کرده که «دیدن هر فیلم حقوق بشری، جرقه‌ای باشد برای تفکر و ارائه‌ی راه‌حل.»
کتاب «سینما حقوق بشر» را می‌توانید از وب‌سایت «بنیاد شیرین عبادی» که ناشر این اثر است، به صورت رایگان دانلود کنید.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر